Bakır Sülfat Pentahidratın Özellikleri
Fiziksel Özellikleri:
Mavi renkli, kristal yapılı bir katıdır.
Suda kolayca çözünür.
Higroskopiktir, yani havadaki nemi emme özelliği vardır.
Isıtıldığında suyunu kaybeder ve beyaz renkli anhidrit bakır sülfata dönüşür.
Kimyasal Özellikleri:
Güçlü bir oksitleyici ajandır.
Birçok metal ile reaksiyona girerek sülfat tuzları oluşturur.
Bazlarla reaksiyona girerek bakır hidroksit çökeltisi oluşturur.
Bakır Sülfat Pentahidratın Üretimi
Bakır sülfat pentahidrat, genellikle bakır metali veya bakır bileşiklerinin sülfürik asit ile reaksiyona sokulmasıyla üretilir. Elde edilen çözeltiden buharlaştırma ile kristalize edilerek saflaştırılır.
Bakır Sülfat Pentahidratın Kullanım Alanları
Tarım:
Fungisit: Bitki hastalıklarına neden olan mantarlara karşı etkili bir mücadele yöntemidir. Bordo bulamacı adı verilen bir karışımın önemli bir bileşenidir.
Alg öldürücü: Havuzlarda ve sulama sistemlerindeki alg oluşumunu önler.
Gübre: Bazı bitkiler için önemli bir mineral olan bakırın eksikliğini gidermek amacıyla gübre olarak kullanılır.
Endüstri:Boya ve pigment üretiminde: Mavi renk veren bir pigment olarak kullanılır.
Metal kaplama: Bakır kaplama işlemlerinde kullanılır.
Tekstil endüstrisi: Boyama işlemlerinde mordant olarak kullanılır.
Deri işleme: Deri tabaklama işlemlerinde kullanılır.
Laboratuvarlar:
Çözücü: Bazı kimyasal reaksiyonlarda çözücü olarak kullanılır.
Reajan: Çeşitli deneylerde kullanılan bir reaktiftir.
Diğer:
Ahşap koruma: Ahşabı çürümeye karşı korumak için kullanılır.
Hayvan sağlığı: Bazı hayvan hastalıklarının tedavisinde kullanılır.
Havai fişek üretiminde: Mavi renk veren bir madde olarak kullanılır.
Dekorasyonda: Çimento, metal ve seramiklere renk katmak için kullanılır.
Bakır Sülfat Pentahidratın Diğer Kullanım Alanları
Su arıtımı: Suyun arıtılmasında kullanılan bazı kimyasal işlemlerde kullanılır.
Biyoteknoloji: DNA izolasyonunda ve protein çöktürmesinde kullanılır.
Elektrokimya: Elektrot malzemesi olarak kullanılır.
Hayvan Ayak Banyoları
Ayak ve tırnak sağlığını korumak, tırnağın dayanıklılığını artırmak ve ayak hastalıklarını tedavi etmek amacı ile hayvanların yürütülerek içinden geçirildikleri veya bir süre içinde tutuldukları, içi ilaçlı su dolu havuzlardır.
Hayvanların sürekli ahırlarda tutulduğu barındırma sistemlerinde ayak banyolarının yıl içinde periyodik olarak yaptırılması, meraya çıkışların olduğu sistemlerde ise; meraya çıkış dönemi öncesinde, mera döneminde ve mera dönemi sonunda periyotlar halinde ayak banyosu yaptırılması tavsiye edilmektedir. Ayrıca, toplu tırnak kesimlerinden sonra, interdigital dermatitis, digital dermatitis, ökçe erozyonu, verriköz dermatitis ve laminitis gibi ayak hastalıklarının tedavisinde ayak banyoları yaptırılması yararlı ve önemlidir.
Ayak banyo sularının hazırlanmasında amaca ve mevcut hastalıklara göre; bakır sülfat-göz taşı (%5) (100 litre suda 5 kg bakır sülfat eritilerek kullanılabilir. Bazı kaynaklar formalin kullanılabilceğini söylese de kanserojen etkileri olduğu konusunda şüpheler olduğundan önerilmemektedir. Ayak banyo ilaçlarının tedavi amacıyla kullanılması hastalıklara göre farklılık gösterebileceğinden bu konuda veteriner tavsiyesine göre ilaç almak ve kullanmakta yarar vardır. Özellikle taban ülserleri gibi açık lezyonlara sahip hayvanlar bu lezyonlar kapanıp iyileşene kadar banyoya dahil edilmemelidir.
Tedavi amacı ile hazırlanmış banyolarda, ayak sorunu olan hayvanlar, banyodan geçirilmekle kalmayıp belirli bir süre banyo içinde tutulmalıdır. Banyolarda kullanılan bakır sülfat metal kaplara zarar vereceğinden, hazırlanacak ön karışımlarda plastik kovalar kullanılmalı, banyoyu hazırlayanlar da lastik eldiven ve koruyucu gözlük takmalıdır.
Ayak banyolarında kullanılan ilaçlı suların hayvanlar tarafından içilmesi ve hayvanların memelerine değmesi önlenmelidir. Banyo suları kimyasal karışımlar olup, buradan çıkacak buharlar hayvanları rahatsız edebileceğinden banyoluklar havadar yerlerde bulunmalıdır. Banyo sularının ısısı 15º C’ nin altına düşmemeli, bu nedenle soğuk mevsimlerde banyo sıvısı sıcak sular kullanılarak hazırlamalıdır.
Dr. Sencer TÜMER (ÇİFTÇİ BROŞÜRÜ No: 103 Alıntıdır)
Güvenlik Önlemleri
Bakır sülfat pentahidrat, yutulması, solunması veya cilt ile teması halinde zararlı olabilir. Bu nedenle kullanırken gerekli güvenlik önlemleri alınmalıdır. Göz ve cilt tahrişine neden olabilir. Çevreye bırakıldığında su canlıları için zararlı olabilir.
Özetle, bakır sülfat pentahidrat, endüstriyel ve tarımsal uygulamalarda yaygın olarak kullanılan önemli bir kimyasal bileşiktir. Ancak, kullanımı sırasında güvenlik önlemlerine dikkat edilmelidir.
Bakır Sülfat Pentahidratın Depolama Koşulları
Serin ve kuru bir yerde, hava geçirmez kaplarda saklanmalıdır.